Geschiedenis: patroonheilige

Sint Martinus, Patroonheilige van de parochie

De legende van de heilige Martinus werd alom bekend verondersteld. Toch nog even enkele gedachtesteuntjes: Hij werd omstreeks 316 geboren in Sabaria in Hongarije. Op 15 jarig leeftijd trad hij in dienst evenals zijn vader bij het Romeinse leger. Als soldaat ontmoette hij voor de poorten van Amiens een straatarme bedelaar, die hem om een aalmoes vroeg. Hij had echter niets anders dan zijn soldatenplunje bij zich. Hij nam zijn zwaard en sneed de mantal in tweeën en gaf een helft aan de bedelaar. 's Nachts verscheen hem Christus met die helft van de mantal en sprak: "Martinus, de catechumeen (doopleerling), heeft mij met deze mantel bekleed".
Op achttienjarige leeftijd werd hij gedoopt. Hij vroeg ontslag. uit het leger, maar keizer Julianus verweet hem lafheid. Martinus antwoordde: "Ik zal met het kruisteken, en niet met schild en helm veilig in de gelederen van de vijanden doordringen" en verliet het leger en werd priester. Omstreeks 372 werd hij tot bisschop van Tours gewijd. Hier bouwde hij een klooster, waar monniken een buitengewoon heilig leven leidden. Hij overleed op 11 november 397 op 81 jarige leeftijd. Hij is een van de eerste belijders - niet martelaar, die door de kerk werd heilig verklaard. De datum 11 november werd door Karel de Grote (810-813) tot feestdag verheven als tegenhanger voor de Germaanse offerfeesten, maaltijden en vreugdevuren, die overal ter ere van heidense god Wodan in zwang waren. In Frankrijk werden 700 kerken aan deze heilige toegewijd. In Nederland zijn dat er 80.
In zeer vele plaatsen zijn de St. Maartensvuren actueel. Vooral voor kinderen is de viering van het St. Maartensfeest een interessante festiviteit, waarbij meestal het St.Maartensverhaal wordt uitgebeeld en optochten gehouden worden met lampions of andere versiering en naar het St. Maartensvuur getrokken wordt. Vaak bellen kinderen dan aan de deur en zingen een St. Maartensliedje. Ze worden hiervoor beloond met wat snoep of andere versnaperingen.

Sint Antonius Abt

In een visitatiebericht uit 1688 wordt aangegeven, dat er een fundatie in de St. Martinuskerk bestaat ter ere van St. Antonius Abt. Deze stichting verplichtte de pastoor eenmaal per week een mis op te dragen. De overlevering vertelt dat in vroeger eeuwen bedevaarten gehouden worden uit de omgeving, maar ook vanaf Duitsland naar Vlodrop om deze heilige te vereren op zijn naamsdag, 17 januari, die als een feestdag (zondag) werd gevierd. De bedevaarten werden gehouden om bescherming af te smeken voor het vee, een belangrijk bestaansmiddel van de destijds voornamelijk boerenbevolking.
In de kerk bevindt zich bij de rechter zij-ingang een met ijzerwerk afgesloten ruimte (naar een tekening van Bert Schmitz en constructiewerk van Jo Willems) een St. Antoniusbeeld, uit lindehout gesneden. (110 cm hoog) Het stamt uit de 18e eeuw. Antonius Abt is gekleed in een pij met scapulier en een mantal met capuchon. Aan zijn gordel draagt hij een gebedssnoer. Op zijn rechthand houdt hij een geopend boek en in zijn linkerhand een taustaf met belletjes. Het varken aan zijn rechtvoet is later toegevoegd.
In de kerk bevindt zich nog een tweede beeld van Antonius. Het is gepolychromeerd en stamt uit het eerste kwart van de twintigste eeuw. Het heeft varken aan zijn voeten en in zijn linkerhand draagt hij een taustaf. Het beeld is niet tentoongesteld en bevindt zich op de zolder van de sacristie.
Ofschoon van bedevaarten tegenwoordig geen sprake meer is, is de verering toch gebleven. Velen steken graag een kaarsje aan bij zijn beeltenis om hulp te vragen bij het vinden van verloren voorwerpen, zo vertelt het volksgeloof.

Beelden van Sint Martinus (links) en Sint Antonius in de Sint Martinuskerk te Vlodrop.(Foto's: F. van Birgelen)